ปั๊มน้ำโซล่าเซลล์....สุดยอดนวัตกรรมจากพลังงานแสงอาทิตย์

      เพราะระบบแผงโซล่าเซลล์นั้นถูกออกแบบมาให้ใช้สำหรับกลางแจ้ง ผู้ใช้ควรหมั่นเช็ดทำความสะอาดปั๊มน้ำโซล่าเซลล์ อย่างสม่ำเสมอ โดยใช้ผ้าสะอาดหรือใช้น้ำฉีดที่แผงได้ หากบริเวณที่ติดตั้งมีฝุ่นละอองมาก ควรทำความสะอาดบ่อยขึ้นหรือตามความเหมาะสม เพราะหากมีฝุ่นหรือคราบสกปรกมากเกินไป จะทำให้ประสิทธิภาพในการรับแสงอาทิตย์ของแผงโซล่าเซลล์ด้อยลง และทำให้การผลิตไฟฟ้าทำได้ไม่เต็มที่ ส่วนเครื่องปั๊มน้ำก็ควรใช้งานอย่างเหมาะสมกับกำลังของเครื่อง ไม่ควรโหมใช้งานหนักมากเกินไป เพราะจะทำให้เกิดความเสื่อม และอายุการใช้งานของปั๊มลดน้อยถอยลง ที่สำคัญควรมีการหมั่นตรวจตราความสมบูรณ์พร้อมใช้งานอย่างสม่ำเสมอ  

เพราะประเทศไทยตั้งอยู่ในแถบเส้นศูนย์สูตร มีแดดจัดอากาศร้อนอย่างมาก ทำให้แผงโซล่าเซลล์สามารถทำงานผลิตไฟฟ้าได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ  ส่งผลให้เทคโนโลยีเหมาะอย่างยิ่งสำหรับเกษตรกรบ้านเรา  ด้วยความนิยมในรูปแบบของเทคโนโลยีพลังงานทดแทน ที่กำลังได้รับความนิยมในภาคการเกษตรซึ่งถือว่ามีราคาต้นทุนที่ไม่สูงมาก เพราะเป็นการลงทุนครั้งเดียวแต่สามารถใช้งานได้ยาวนานในระดับ  20-25  ปีขึ้นไป (โดยอยู่ตามอายุการใช้งานของแผงโซล่าเซลล์) เป็นความสามารถในการใช้ผลิตไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ได้แบบฟรี ๆ ที่ไม่มีค่าใช้จ่าย ซึ่งแม้แต่ ปั๊มน้ำโซล่าเซลล์ เองก็กำลังเป็นที่นิยมไม่น้อยเช่นกัน

เครื่องสูบน้ำโซล่าเซลล์ หรือ ปั๊มน้ำโซล่าเซลล์ กำลังเป็นเทคโนโลยีพลังงานทดแทนอีกหนึ่งทางเลือกที่ได้รับความนิยมในภาคการเกษตรของประเทศไทยอย่างมาก นั่นเป็นเพราะการใช้ปั๊มน้ำพลังงานแสงอาทิตย์มีข้อดีหลากหลาย ทั้งประหยัดค่าใช้จ่ายไฟฟ้าหรือน้ำมันในการสูบน้ำแบบเดิม ทำให้คุ้มค่าคุ้มทุนกว่าเพราะแผงโซล่าเซลล์มีอายุการใช้งานที่ยาวนาน รวมไปถึงการประกอบในการสร้างก็ไม่ได้ยุ่งยากลำบากนัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเกษตรกรที่มีเครื่องสูบน้ำแบบที่ใช้ไฟฟ้ากระแสตรง หรือปั๊มน้ำ DC อยู่แล้ว ก็สามารถนำแผงโซล่าเซลล์มาทำการเชื่อต่อกับตัวเครื่องสูบน้ำได้ทันทีแบบที่ไม่ต้องมีอุปกรณ์ต่อพ่วง เพราะไฟฟ้าที่ผลิตได้จากแผงโซล่าเซลล์นั้นก็เป็นไฟฟ้ากระแสตรงหรือกระแสไฟฟ้าดีซีเช่นเดียวกัน ซึ่งการใช้งานในรูปแบบนี้ จะเป็นการใช้เครื่องสูบน้ำในเวลากลางวันที่มีแสงอาทิตย์เพียงอย่างเดียว เพราะหากต้องการใช้ ปั๊มน้ำโซล่าเซลล์ ในเวลากลางคืน จะต้องมีอุปกรณ์ต่อพ่วงเพิ่มเติม  ซึ่งเป็นแบตเตอรี่เพื่อใช้เก็บประจุไฟฟ้าที่แผงโซล่าเซลล์ผลิตได้ และจะต้องเป็นตัวคอนโทรลชาร์จหรือชาร์จเจอร์  ซึ่งจะคอยทำหน้าที่ควบคุมการประจุไฟจากแผงโซล่าเซลล์เพื่อลงแบตเตอรี่ และเป็นการดึงไฟฟ้าจากแบตเตอรี่ส่งไปให้เครื่องปั๊มน้ำ ฯ ที่ต้องการใช้ไฟฟ้า หากผู้ใช้หรือเกษตรกรไม่ได้มีการสูบน้ำในเวลากลางคืนอยู่แล้ว ก็ไม่มีความจำเป็นต้องติดตั้งแบตเตอรี่พ่วงเข้ามาให้ยุ่งยากจะได้ไม่เสียค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น เพราะการใช้ปั๊มน้ำสูบน้ำตอนกลางวันตอนที่มีแสงแดดอย่างเดียวก็น่าจะเพียงพอ ไม่จำเป็นต้องเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม

นอกจากการสร้าง ปั๊มน้ำโซล่าเซลล์ ที่มีการต่อเชื่อมวงจรระหว่างแผงโซล่าเซลล์กับเครื่องสูบน้ำไว้ประจำที่หรือตั้งไว้ประจำจุดที่มีการสูบน้ำเป็นประจำอยู่แล้ว  ยังสามารถทำการดัดแปลงประยุกต์ใช้ปั๊มน้ำพลังแสงอาทิตย์ในรูปแบบต่างๆ อีกด้วย ซึ่งเทคโนโลยีแผงโซล่าเซลล์เป็นเทคโนโลยีที่สามารถผลิตพลังงานไฟฟ้าได้จากแสงอาทิตย์ และไม่ใช่แค่เครื่องสูบน้ำที่ใช้ไฟฟ้าในการขับเคลื่อนมอเตอร์ที่สามารถใช้กับแผงโซล่าเซลล์ได้เท่านั้น หากแต่หมายรวมถึงอุปกรณ์ไฟฟ้าทุกชนิดที่สามารถนำมาต่อเชื่อมและใช้ไฟฟ้าที่แผงโซล่าเซลล์ผลิตได้ จากหลักการดังกล่าวทำให้เป็นการกำเนิดเครื่องสูบน้ำหรือปั๊มน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ขึ้นมาจากการนำเอาแผงโซล่าเซลล์มาต่อเชื่อมเข้ากับเครื่องสูบน้ำแบบที่ใช้ไฟฟ้าในการขับเคลื่อนมอเตอร์ และเมื่อแผงโซล่าเซลล์รับแสงแดดก็จะทำให้เกิดการแปรรูปพลังงานแสงอาทิตย์นั้นมาเป็นพลังงานไฟฟ้าได้  และมีการส่งต่อพลังงานไฟฟ้านั้นให้แก่มอเตอร์ของเครื่องสูบน้ำ ส่งผลให้เกิดการทำงานและสามารถทำการสูบน้ำจากแหล่งน้ำต่าง ๆ มาใช้ทั้งในการเกษตรหรือการอุปโภคบริโภคได้  

ปัจจุบันการใช้งาน ปั๊มน้ำโซล่าเซลล์ มีมากมายหลากหลายรูปแบบ ซึ่งขึ้นอยู่กับผู้ใช้แต่ละคนว่าจะมีความคิดสร้างสรรค์ และมีการนำเอาเทคโนโลยีประเภทนี้มาประยุกต์ใช้ให้เหมาะกับการใช้งานของตนเองได้อย่างไร ??  โดยรูปแบบของปั๊มน้ำพลังแสงอาทิตย์ที่เป็นแบบเคลื่อนที่นั้น  ก็คือเป็นการนำเอาเครื่องสูบน้ำโซล่าเซลล์มาติดตั้งไว้บนรถเข็นนั่นเอง ทั้งนี้ก็เพื่อความสะดวกในการเคลื่อนย้ายไปสูบน้ำบริเวณต่าง ๆ  เพราะบริบทของพื้นที่ทำการเกษตรของเกษตรกรแต่ละคนมีความแตกต่างกันออกไป บางคนโชคดีมีไร่มีนามีสวน อยู่ในพื้นที่บ้านพักอาศัยของตนเองรวม ซึ่งเป็นแปลงเดียวกันทำให้เครื่องสูบน้ำที่มีอยู่ไม่จำเป็นต้องทำเป็นแบบเคลื่อนที่ก็ได้  และจุดไหนที่มีการสูบน้ำเป็นประจำอยู่แล้วก็สามารถนำไปติดตั้งถาวรไว้ได้  ส่วนเกษตรกรบางคนที่มีไร่ สวน หรือนาไม่ได้อยู่ในพื้นที่แปลงเดียวกับบ้านพักอาศัย หรือมีสวนไร่นาหลายแปลงที่ตั้งอยู่ห่างจากกัน หากจะทำเครื่องสูบน้ำพลังแสงอาทิตย์ไว้ใช้ประจำแปลงละเครื่อง อาจจะดูเป็นเรื่องที่หนักหนาสาหัสเกินตัวไปสักหน่อย เพราะราคาก็ไม่ใช่น้อย ๆ  การนำเอาเครื่องสูบน้ำพร้อมแผงโซล่าเซลล์ติดตั้งไว้กับรถเข็น หรือพาหนะอื่น ๆ จะทำให้สามารถเคลื่อนย้ายได้สะดวก และนำไปสูบน้ำแต่ละนา แต่ละสวนได้แบบชิล ๆ  แล้วก็กลับมาสูบต่อที่ไร่นั้นไร่นี้ก็ยังได้  เป็นการประยุกต์ใช้งานที่น่าสนใจไม่น้อยทีเดียว ซึ่งปัจจุบันสามารถพบเห็นการประยุกต์ใช้งานของเครื่องสูบน้ำพลังแสงอาทิตย์ในรูปแบบนี้ได้ค่อนข้างแพร่หลาย  เพราะนอกจากจะทำไว้ใช้เองส่วนตัวแล้ว ชุมชนไหนที่มีความเข้มแข็งหรือมีการบริหารจัดการที่ดี ก็จะทำให้สามารถทำเครื่อง ปั๊มน้ำโซล่าเซลล์ ไว้เป็นของส่วนกลางซึ่งแต่ละบ้านสามารถมาเบิกไปใช้งานได้  หรืออาจจะมีการเก็บเงินค่าเช่าเพื่อเข้าเป็นกองทุนส่วนกลางเอาไว้สำหรับซ่อมบำรุงเวลาที่เครื่องเกิดเสีย หรือชำรุด หรือเกิดการขัดข้อง และคาดว่าตัวลูกบ้านหรือเกษตรกร ที่ไม่ใช้น้ำในการเกษตรมากนักก็น่าจะมีความสุขกว่า เพราะไม่ต้องลงทุนทำเครื่องสูบน้ำเอง แต่มีการเช่าซึ่งหากจะใช้ก็เช่าเป็นช่วง ๆ ไป ซึ่งน่าจะคุ้มกว่า  

การใช้แบตเตอรี่เพื่อการใช้ไฟฟ้าอเนกประสงค์ แม้ว่าจะมีการสร้างเครื่อง ปั๊มน้ำโซล่าเซลล์ ไว้ใช้งาน หากไม่มีความจำเป็นต้องใช้เครื่องปั๊มน้ำเวลากลางคืนก็ไม่แนะนำให้ซื้อแบตเตอรี่มาต่อพ่วง เพราะมีค่าอุปกรณ์ต่อพ่วง ค่าบำรุงรักษา รวมทั้งค่าเปลี่ยนใหม่เพิ่มเติม  ส่วนเกษตรกรหรือผู้ใช้บางคนที่มีความจำเป็นต้องใช้เครื่องปั๊มน้ำ ทำการสูบน้ำในเวลากลางคืนที่ไม่มีแสงอาทิตย์ และแผงโซล่าเซลล์เองก็ไม่สามารถผลิตไฟฟ้าได้ ทำให้เครื่องสูบน้ำไม่สามารถทำงานได้ การซื้อแบตเตอรี่มาต่อพ่วงจึงเป็นทางออกที่จำเป็น แม้จะต้องเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มก็ตาม ทั้งนี้ก็เพื่อใช้ในการเก็บสำรองไฟฟ้าที่แผงโซล่าเซลล์ผลิตได้ในเวลากลางวัน เอาไว้สำหรับใช้ในเวลากลางคืนนั่นเอง  และหากจะต้องใช้แบตเตอรี่สำหรับการต่อพ่วงขึ้นมาจริง ๆ  เกษตรกรหรือผู้ใช้หลายรายจึงจะต้องเลือกใช้แบตเตอรี่นั้นให้คุ้มค่า โดยไม่จำกัดอยู่แค่การใช้ไฟฟ้าในแบตเตอรี่เพื่อการสูบน้ำแต่เพียงอย่างเดียว  เพราะสามารถทำการต่อวงจรจากแบตเตอรี่แล้วทำเป็นเต้าเสียบปลั๊กไฟ เพื่อเอาไว้สำหรับเสียบใช้งานอุปกรณ์ไฟฟ้าชนิดอื่น ๆ ได้อีกด้วย  มีตัวอย่างที่น่าสนใจจากหลาย ๆ พื้นที่ ที่มีการทำเครื่องสูบน้ำโซล่าเซลล์ในรูปแบบของการติดตั้งบนรถเข็นออกมา ทำให้เห็นว่าสามารถเข็นปั๊มน้ำนั้นไปสูบน้ำที่ไหนก็ได้อย่างสะดวก ขณะเดียวกันก็ทำการต่อเชื่อมกับแบตเตอรี่เพื่อทำเป็นเต้าเสียบไว้ เอาไว้สำหรับใช้เสียบปลั๊กไฟให้มีแสงส่องสว่าง ซึ่งติดตั้งไว้ที่รถเข็น เอาไว้สำหรับสูบน้ำในเวลากลางคืนบริเวณที่ไม่มีแสงไฟส่อง หรือแม้แต่เวลาไปสูบน้ำที่สวนไร่นาแล้วเห็นหญ้าขึ้นรก ๆ  ก็สามารถนำเครื่องตัดหญ้าแบบใช้ไฟฟ้า มาต่อเชื่อมกับเต้าเสียบที่ต่อมาจากแบตเตอรี่ใสรถเข็นได้ ทำให้สามารถใช้ตัดหญ้าได้แบบสบาย ๆ ทำให้ไม่เปลืองแรงได้อีกด้วย ซึ่งการทำปั๊มน้ำพลังแสงอาทิตย์ในรูปแบบของการใช้แบตเตอรี่เพื่อการใช้ไฟฟ้าอเนกประสงค์ ยังสามารถดัดแปลงประยุกต์ออกไปได้อีกหลากหลายรูปแบบ แต่ทั้งนี้ก็จะขึ้นอยู่กับความคิดสร้างสรรค์และทักษะในเชิงช่างของผู้ใช้หรือเกษตรกรแต่ละคน

ประโยชน์และข้อดีของ ปั๊มน้ำโซล่าเซลล์ มีมากมาย เพราะสามารถช่วยลดต้นทุนค่าไฟฟ้าและน้ำมันสำหรับการสูบน้ำแบบเดิมได้แบบ 100%  และมีอายุการใช้งานยาวนาน โดยแผงโซล่าเซลล์หากไม่เกิดชำรุดแตกเสียหายจากอุบัติเหตุจะมีอายุการใช้งานอยู่ที่ 20-25 ปี ขณะที่ปั๊มน้ำมีอายุการใช้งานอยู่ที่ประมาณ  5  ปี แต่ต้องใช้งานตามความเหมาะสม ไม่โหมใช้งานจนหนักเกินไป การใช้ปั๊มน้ำพลังแสงอาทิตย์นั้นเป็นรูปแบบของพลังงานทดแทนที่สะอาด ไม่ปลดปล่อยมลพิษหรือของเสียสู่สภาพแวดล้อมโดยรอบ  และสามารถประยุกต์ใช้ในรูปแบบต่างๆ ได้หลากหลาย  ไม่ว่าจะเป็นการดัดแปลงให้เป็นรถเข็นโซล่าเซลล์ ซึ่งสามารถเข็นเคลื่อนที่ไปตามแนวคันนาหรือพื้นที่ในการเกษตรได้อย่างสะดวก ทำให้สามารถสูบน้ำได้อย่างคล่องตัวมากขึ้น